موزه‌ی متروپولیتن در شهر نیویورک مرکز یکی از مهم‌ترین مجموعه‌آلات موسیقی در جهان است. در این موزه بیش از ۵۰۰۰ ساز و آلت موسیقی از شش قاره‌ی جهان و از تمدن‌های گوناگون گردآوری شده، که از حیث تنوع و نمونه، یکی از مشهورترین‌ها در نوع خود به حساب می‌آید. در این مجموعه، سازها و آلات موسیقاییِ منحصربه‌فردی از فرهنگ‌ها و دوره‌های گوناگون تمدن بشری در معرض دید همگان قرار گرفته است.
پس از خاتمه‌ی نمایشگاه «تنبور مقدس: هنر استاد الهی» در ژانویه‌ی ۲۰۱۵، گالری‌های مخصوص آلات و ادوات موسیقیِ این موزه، به منظور بازسازی اساسی تعطیل شدند. در آن هنگام، این گالری‌ها مشتمل بودند بر دو سالن اصلی مستطیل شکل، که به موازات یکدیگر قرار داشتند و هر یک، آلاتی را از موسیقی شرق و غرب، به تفکیک، به نمایش می‌گذاشتند، به همراه چند گالری کوچک‌‌تر در کنار آن‌ها.
گالری ۶۸۴: هنر موسیقی در گذر زمان
در مارچ ۲۰۱۸، هم‌زمان با فرا رسیدن نوروز باستانی، گالری ۶۸۴ به عنوان اولین گالری، پس از بازسازی کامل، رسماً به روی عموم بازگشایی شد. این گالری با عنوان «هنر موسیقی در گذر زمان» کار خود را با نشان دادن تأثیرات گذر زمان بر تکامل آلات موسیقی آغاز کرد. در این نظمِ زمانی، بینندگان با سیر تحول موسیقی و آلات موسیقی، طی چند هزاره آشنا می‌شوند. چنین نظمی، مطالعه و بررسی وجوه مشترک فرهنگ‌ها را در خلق و کاربرد آلات موسیقی آسان می‌کند. در این گالری، همچنین، اشیا و نقاشی‌هایی نیز به نمایش درآمده‌اند تا نقشِ جهانیِ موسیقی را در هنر، و جوامع بشری مجسم سازند.
در این گالری، در قفسه‌ی شیشه‌ای بزرگی، با عنوان «هنرمندان مشهور»، شش ساز از شش تن از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین موسیقی‌دانان قرن بیستم به نمایش درآمده است. وجه مشترک این شش تن، تأثیر عمیقی است که هر یک بر ساختار فیزیکی و صدای ساز خود گذاشته‌اند تا نواهای مورد نظر خود را خلق کنند. در این قفسه، یکی از تنبورهای سه‌سیم استاد که از سازهای اصلی او به‌شمار می‌آید به چشم می‌خورد. تنبوری که ۱) اغلب نواخته‌های استاد در اواخر دهه‌ی ۴۰ و اوایل دهه‌ی ۵۰ شمسی با آن نواخته شده، و ۲) تحت نظارت مستقیم خود در ابعاد مورد نظر، توسط نریمان آبنوسی در همان سال‌ها ساخته شده است.
در کنار این قفسه، بر صفحه‌نمایشگری، فیلم کوتاهی نیز در معرفی هنر استاد الهی به نمایش می‌آید.
مسئولین بخش آلات موسیقی موزه، در ۷ آوریل ۲۰۱۸، در مراسم رونمایی از تنبور استاد الهی، ضیافتی با همکاری نورفاندیشن در Patron Lounge موزه ترتیب دادند که در آن، ضمن قدردانی از حضور این تنبورِ یگانه در این گالری، قطعاتی از رپرتوار استاد الهی نیز به اجرا درآمد.
گالری ۶۸۱: اطلس هنرِ موسیقی
در حدود یک سال بعد، در فوریه‌ی ۲۰۱۹، سایر گالری‌ها، از جمله گالری ۶۸۱ با عنوان «اطلسِ هنرِ موسیقی» نیز افتتاح شد. در این گالری، که مکان ویژه‌ای به منظور اجرای موسیقی زنده در آن در نظر گرفته شده، وجوه مختلف و تأثیرگذارِ جغرافیا، تجارت، مهاجرت، و غیره بر هنر و آلات موسیقی نشان داده می‌شوند. همچنین، تأثیر برهمکنش فرهنگ‌ها را در شکل‌گیری آلات موسیقی، خصوصاً تأثیر راه ابریشم، و رویارویی فرهنگ‌های شرق و غرب را به نمایش می‌گذارد. در همین‌جاست که با گوشی‌های مخصوص می‌توان صدای اغلب آلات موسیقی حاضر در قفسه‌ها را شنید.
در مرکز این گالری، یک قفسه‌ی شیشه‌ای بزرگ منحصراً اختصاص یافته به معرفی چهار ساز از استاد الهی: یک تنبور پنج‌سیم، یک سه‌تار کتابیِ سَفَری، یک چُگور تُرکی، و یک دَف ساخته شده به سال ۱۲۹۴ شمسی (۱۹۱۵ میلادی).
استاد، تنبور پنج‌سیم را ابداع کرد تا طیفی از هارمونیک‌ها و تلفیقی از رپرتوار تنبور و موسیقی کلاسیک ایران ایجاد کند. در سی‌دی‌های منتشر شده از موسیقی استاد، قطعات متعددی را با این ساز می‌توان شنید. استاد در موسیقی معنوی ترکی نیز دستی داشت، قطعاتی را با چگور ترکی نواخته است که یک قطعه از آن به نام «شکسته» منتشر شده. از ابداعات خاص استاد در موسیقی، می‌توان به شیوه‌ی نواختن او در سازهای مختلف اشاره کرد. استاد برخی سازها را به شیوه‌ی ابداعی و اختصاصی خود می‌نواخت، از جمله، در نواختن چگور ترکی، علی‌رغم شیوه‌ی متداول، استاد در نواختن، ترکیبی از مضرابِ چگور و شُر مخصوص تنبور به کار می‌گرفت.
با گوشی‌های مخصوص، در کنار این قفسه، می‌توان به گوشه‌هایی از سوئیت قطار به پنجه‌ی استاد گوش داد. همچنین، در نمایشگر کنار آن، می‌توان فیلم کوتاهی از تنبور دکتر شاهرخ الهی را دید که در نمایشگاه تنبور مقدس در سال ۲۰۱۴ ضبط شده است.
برنامه‌ها
به منظور رونمایی از سازهای استاد در قفسه‌ی اختصاصیِ گالری ۶۸۱، برنامه‌ی دوروزه‌ای در ۵ و ۶ آوریل ۲۰۱۹ توسط MetLiveArts در موزه‌ی متروپولیتن برگزار شد. این برنامه مشتمل بود بر اجرای موسیقی زنده، نمایش فیلم، و برگزاری میزگرد.
در روز اول، ۵ آوریل، برنامه‌ای تحت عنوان «میراث موسیقایی استاد الهی» در سالن گریس رینی راجرز موزه برگزار شد. در این برنامه، کِن مور، رئیس بخش آلات موسیقی موزه، به معرفی مختصری از استاد الهی و بازگو کردن تاریخچه‌ی کوتاهی از نمایشگاه‌های برگزار شده برای معرفی هنر استاد الهی پرداخت.
پس از او، دکتر ابراهیم الهی، نوه‌ی استاد الهی، که خود نیز تنبور می‌نوازد، حین معرفی هنر استاد و برخی تکنیک‌های نوازندگی و ابداعات اساسی استاد در تنبور، برخی از تکنیک‌ها را با اجرای خود به نمایش گذاشت.
پس از آن، دکتر شاهرخ الهی به صحنه آمد و قطعه شاه‌حسینی از رپرتوار استاد را به زیبایی و استادی اجرا کرد. دکتر شاهرخ الهی، کوچک‌ترین پسر استاد و وارث هنر تنبور او است. او جز چند بار، آن هم به هنگام معرفی موسیقی استاد، هرگز اجرای عمومی نداشته است.
بخش پایانی این برنامه اختصاص داشت به اجرای موسیقی توسط گروه گارسیا-فونس، به رهبری رنو گارسیا-فونس، نوازنده‌ی مشهور کنترباس. در این بخش، او با در کنار هم قرار دادن آلات موسیقی شرقی و غربی، برساخته‌هایی را بر اساس موسیقی استاد اجرا کرد.
در روز دوم، ۶ آوریل، برنامه‌ی «هنر موسیقی استاد الهی» در سالن گریس رینی راجرز در دو بخش اجرا شد. جان شیفر مجری رادیویی از رادیوی ملی نیویورک، اجرای برنامه را بر عهده داشت. ابتدا ضمن خوش‌آمدگویی به حضار و معرفی برنامه، فیلم مستند بلندی را از زندگی و موسیقی استاد به نمایش گذاشت و توضیحاتی از مراحل ساخت فیلم در اختیار حضار قرار داد. پس از آن، میزگردی برگزار کرد با سه تن از کسانی که با کار و زندگانی استاد آشنایی دارند و تحقیقاتی در این زمینه انجام داده‌اند: لیلی انور، پروفسور زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه پاریس؛ دانیل لویتین، متخصص اعصاب، موزیسین و نویسنده؛ و تئودور لوین، پروفسور کرسی آرتور آر. ویرجین در کالج موسیقی دارتموت. جان شیفر و شرکت‌کنندگان میز گرد، طی یک ساعت بحث و تبادل نظر، نکات جالبی از هنر و زندگانی استاد الهی را به مدعوین ارائه دادند.
در همین رونمایی، یک بسته‌ی دوتاییِ سی‌دی از موسیقی استاد به نام The Musical Legacy of Ostad Elahi at the Met شامل دو سی‌دی به نام‌های Resilience (بازگشت به اصل خود) و My Beginning and My End (اولم تو بودی، آخرم تو باشی) از مجموعه تولیدات Le Chant du Monde در تیراژ محدود در اختیار علاقمندان قرار گرفت.
این دو سی‌دی، همچون سایر سی‌دی‌های استاد، در حالی که تحیر شنوده را از تبحر و تسلط استاد بر این موسیقی برمی‌انگیزد، فضایی روحانی برای تمرکز و مراقبه، همراه با راز و نیاز با یکتا در اختیار شنونده قرار می‌دهد.
استاد، با تواضع مخصوص‌اش همواره می‌گفت، همه چیز او عادی بوده، غیر از تنبورش. امروز، پس از چهل و اندی سال از رحلت استاد، موسیقی او از طریق سی‌دی‌های انتشار یافته، و با به نمایش درآمدن برخی سازهایش در موزه‌های موسیقی جهان، عمومیت بیشتری یافته و شنوندگان پرشماری یافته است. در همین راستا، شهر نیویورک و موزه‌ی متروپولیتن آن، با برگزاری چنین مراسمی بخشی از این افتخار را از آنِ خود کرده‌اند.